Балаҕан ыйын 17 күнүгэр Афанасий Николаевич Осипов «Муҥха» (подледная рыбалка) маастардара тигэн таһаарбыт үлэлэрин Ил Түмэн быыстапкалыыр саалатыгар туруордубут. Панно ахсынньы ый устатын тухары туруоҕа. Саха сирин олохтоохторо, ыалдьыттара, улуустан киирэр делегациялар сүдү улахан үлэлэрин көрүҥ, кэрэхсээн.
Балаҕан ыйын 15 күнүгэр Сэмэн уонна Соппуруон Даниловтар ааттарынан Духуобунас киинигэр Дьокуускай куораттан Ю.Е. Платонов аатынан эстрада театрын чаҕылхай сулустара «Күһүҥҥү түһүлгэ» диэн кэнсиэрдэрин бэлэхтээн аастылар. Кыттыыны ылбыттара: Байбал Семенов, Анастасия Готовцева, Аскалон Павлов, Клавдия уонна Герман Хатылаевтар, Альбина Дегтярева уонна Нарияна Ренато кыттыылаах этно-бөлөх «Айархаан», Тамара Попова, Эрхаан. Көрөөччүлэрбит кэнсиэри сөбүлээн, сэҥээрэн, артыыстары кытта кэпсэтэн, хаартыскаҕа түһэн дуоһуйан-астынан махтал тылларын этэн барбыттара
Горнайга ыал олоҕун уйгутун түһүлгэтэ түстэннэ
🎉🎊»Дьиэ кэргэнинэн улахан өрөбүллэр» тэрээһин арылынна.👨👩👧👦Улуус баһылыга Никита Андреев элбэх оҕолоох дьиэ кэргэҥҥэ ньирэй, Үлэ уонна социальнай сайдыы министиэристибэтиттэн дьиэ туттарга сертификаттары туттардылар.
💍💍Дьиэ кэргэн сыаннастарыгар иитэр-такайар улууспут ытыктанар дьиэ кэргэттэрин чиэстээтилэр
Саха норуотун чулуу уолаттарыгар сүгүрүйэн
Муус устар 27 кунугэр Бэрдьигэстээххэ Өрөспүүбүлүкэ күнүн чэрчитинэн Семен уонна Софрон Даниловтар пааматынньыктарыгар сибэкки дьөрбөтүн уурдулар.👏👏💐Тэрээһиҥҥэ улуус баһылыга Никита Андреев, улуус депутаттарын мунньаҕын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Маргарита Константинова, нэһилиэк баһылыга Алексей Аргунов, биир дойдулаахтара кытыннылар.Саха Өрөспүүбүлүкэтин, литература сайдыытыгар сүҥкэн кылааттарын ахтан-санаан аастылар.
Дьокуускай куораттааҕы «Арчы Дьиэтэ» духуобунай култуура киинигэр С.А.Зверев-Кыыл уолун күнүгэр аналлаах «Тоҕус оһуордаах түһүлгэ» Өрөспүүбүлүкэтээҕи норуот уус-уран айымньытын күрэһигэр оскуола оҕолоругар аналлаах оһуокай күрэһин түмүгэ билиннэ.
Анал ааттар:
«Кыайыыга дьулуур» — Обутов Спартак. Үөһээ Бүлүү
«Эрчимнээх этээччи» — Спиридонова Кира. Үөһээ Бүлүү
«Түөлбэ оһуокайын утумнааччылар» — Кычкина Лилия. Таатта улууһа, Никодимова Саасчаана. Хаҥалас улууһа, Степанова Лена. Амма улууһа
«Тэтимнээх этээччи» Ильина Светлана. Үөһээ Бүлүү.
«Бастыҥ хоһуйуу» — Васильева Виолетта
«Саҥа саҕалааччы» — Вардеев Саян. Хаҥалас улууһа
3-миэстэ — Антонова Эдита. Горнай улууһа
2-миэстэ — Меркурьева Влада. Сунтаар улууһа
1-миэстэ — Егоров Эрик. Дьокуускай куорат
Дьүүллүүр сүбэ бэйэтин санаатын этэн, оҕолорго инники өттүгэр дьарыктарын хаалларбакка ситиһиини баҕарда. Оһуокайбыт инникилээн, кэскиллээх буоллун, үүнэ-сайда турдун!
Өссө төгүл Эдитабытын эҕэрдэлиибит🌟🌟🌟👏👏👏
Кулун тутар 30 кунугэр дьоллоох Дьокуускай куоракка,Туймаада эбэ хочотун киинигэр, «Арчы» дьиэтигэр тохсус IX төгүлүн ыытыллар Өрөспүүбүлүкэтээҕи «Уруйдан, улуу Олоҥхобут»- бэстибээл күрэххэ Горнай улууһуттан, Сэмэн уонна Соппуруон Даниловтар ааттарынан Духуобунас киинин Олоҥхо дьиэтин иһинэн үлэлиир «Алгыс»- фольклорнай ансаамбыл ситиһиилээхтик кыттан кэллэ. Саха төрүт үгэстэрин тарҕатар, үөрэтэр салайааччыбыт Дария Егоровна «Бастыҥ уһуйааччы»- анал ааты ылла. Бу күрэххэ 23 бөлөх уонна 20 тахса биирдиилээн толорооччу кыттыыны ыллылар. «Алгыстарбытын» уонна уһуйааччыбытын Дария Егоровнаны эҕэрдэлиибит
Сааскы ылааҥы күнү батыһа кулун тутар 30 күнүгэр, А.А. Агеев аатынан элбэх хайысхалаах спорт киинигэр үгэскэ кубулуйбут улуустааҕы «Алаас оҕолоро» күрэх алын сүһүөх кылаас оҕолоругар бэрт тэрээһиннээхтик, өрө күүрүүлээхтик ыытылынна. Саха төрүт үгэһин сөргүтэр, иитэр — үөрэтэр аналлаах оҕолорго анаммыт өбүгэ оонньууларын Сэмэн уонна Соппуруон Даниловтар ааттарынан Духуобунас киинин Олоҥхо дьиэтэ уонна А.А. Агеев аатынан элбэх хайысхалаах спорт киинэ иккис сылын тэрийэн ыыталлар. Бигэргэммит балаһыанньанан күрэхтэһии 5-с түһүмэҕинэн уонна уопсай хамаанданан сүүрүүнэн ыытыллар. Быйылгы күрэххэ улуус нэһилиэктэрин орто оскуолаларыттан В.Д.Лонгинов аатынан Атамай, С.П. Данилов аатынан Дьиикимдэ, Кэптин уонна улуус кииниттэн А.Н. Осипов аатынан Бэрдьигэстээх , С.П. Данилов аатынан орто оскуолаларын, барыта 12 хамаанда кыттыыны ыллылар.
Кулун тутар 23 күнүгэр, Бэрдьигэстээххэ VIII-«Азия оҕолоро» норуоттар икки ардыларынааҕы оонньуулар уота кэллэ. Москуба таһынааҕы Красногорскайга буолбут быһылаанынан курутуйуу күнэ буолан, уоту көрсүү үөрүүлээх чааһа буолбата. Уоту улуус чиэһин араас сылларга улахан күрэхтэһиилэргэ көмүскээбит, ситиһиилээх спортсменнар, улуус уонна нэһилиэк баһылыга көрсөн, факелы илии-илиигэ бэристилэр. Уот салгыы Бүлүү улууһугар айаннаата.
«ДОБУН»-нар Горнайга!
Төрүт култуурабыт сайдарын, Саха омук төрүт дорҕооно дуорайарын туһугар, сүҥкэн улахан кылааты киллэрбит Василий Авксентьевич, Мария Васильевна Мохначевскайдары — тумус туттар дьоммутун ахтан ааһар дьоро киэһэ Духуобунас киинигэр буолан ааста. «Маһы ыллаппыт Мохначевскайдар» удьуор утумнарын, ааттарын ааттата сылдьар «Добун» норуодунай этнофольклорнай ансаамбыл толору састаабынан кэлэн умнуллубат киэһэни бэлэх уунна. Маны тэҥҥэ дьоһун быыстапка чугас дьоннорун муста. Мария, Василий Мохначевскайдар кыыстара М.И. Мохначевская — Сокольникова саха политехническай лицей оҕолоругар анаан тэрийбит ансаамбылын көрөн киэн тутуннубут. Оҕолор бииртэн биир хатыламмат нүөмэрдэри көрөөччүгэ бэлэхтээтилэр. Өрөспүүбүлүкэ аатын дуорааннаахтык ааттата сылдьар «Добун» ансаамбыл оҕолоругар, төрөппүттэригэр, салайааччы биир дойдулаахпыт Марина Мохначевская — Сокольниковаҕа үрдүк ситиһиилэри баҕарабыт. Сиһилии: https://youtu.be/Est-baopkmQ?feature=shared
Кулун тутар 12 күнүгэр Бүлүү куоратыгар «Северная звезда» всероссийскай күрэххэ Сэмэн уонна Соппуруон Даниловтар ааттарынан Духуобунас киинин Олоҥхо дьиэтин иһинэн үлэлиир «Алгыс» фольклорнай ансаамбылбыт үгүс элбэх ситиилээх кэллэ. Ол курдук салайааччы, Ил Дархан бириэмийэтин стипендиата, СӨ култууратын туйгуна Д.Е. Алексеева күрэх сүрүн бирииһин ылан Гран — при үрдүк аатын сүктэ. И.П. Терентьев «Фольклор» номинациятыгар I степеннээх лауреат, Д.Е. Алексеева «Оһуохай», «Олоҥхо» биирдиилээн толорооччуларга I степеннээх лауреат, «Алгыс» фольклорнай бөлөх I степеннээх лауреат үрдүк бочуоттаах миэстэлэри ыллылар. Киэн туттар коллективпытын кыайыыгытынан эҕэрдэлиибит. Өссө да элбэх ситиһии кэлэ турдун
Горнайга Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнэ саҕаланна
⚜️Семен, Софрон Даниловтар ааттарынан Духуобунас киинэ хомус лыҥкынас тыаһынан угуттанна, алгыһынан арыалланна.
🧿»Төрүт тыл түһүлгэтэ» улуустааҕы тэрээһин тула оҕо-аймах, төрөппүт тоҕуоруһа муһунна
Айылҕа айар дьоҕурунан маныылаабыт уран тарбахтаах художник — модельера, Горнайдар тумус туттар күндү киһибит Августина Николаевна Филиппова үбүлүөйдээх айар дьоро киэһэтэ улууһун дьонугар — сэргэтигэр анаабыт курдук таайтарыылаах таабырыннаах Кириһиэнньэ күн буолан ааста. Августина Николаевна хас биирдии көстүүмэ хатыламмат айылҕа дьикти уобарастара буолаллар. Бу айыллыбыт үлэ үйэтитиллэн хааларын инниттэн Духуобунас киинин үлэһиттэрэ үгүс элбэх үлэни ыытаннар, күн бэҕэһээ көстүүмнэр уобарастарын толору тириэрдэр сыаллаах виртуальнай быыстапката арылынна. Быыстапканы көрөргө — истэргэ табыгастаах буоллун диэн аныгылыы информационнай технологиянан сирдэтэн таҥыллан оҥоһулунна. Манна көрөөччү уобарас дьүһүнүн — оһуорун, хас биирдии оҕуруотун инниттэн — кэнниттэн эргиччи көрөр кыахтанна. Уопсайа 12 көстүүм үйэтитилиннэ.
Айыллыбыт историятын, суолтатын туһунан баай ис хоһоонноох информацияны саха уонна нуучча тылынан истиэххэ сөп.
Бу барыта Августина Николаевна айар үлэтин үйэтитиигэ, кэнчээрилээх кэскилгэ тириэрдиигэ анаан оҥоһулунна.
Быыстапка дьон сэҥээриитигэр тахсарыгар улахан көмөнү оҥорбут улуус дьаһалтатыгар, улууспут баһылыгар Никита Викторовичка, баһылык солбуйааччытыгар Күннэй Васильевнаҕа махталбытын тиэрдэбит. Махтанабыт
быыстапка ситэн — хотон тахсарыгар үлэлэспит М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу — Илиҥҥи федеральнай университет айар бөлөҕөр: Д.В.Пахомоваҕа, С.Е.Васильевка,, М.С.Яковлевка, П.И.Ноеваҕа, С.С.Протопоповка, Н.В. Ефремоваҕа.
Үйэтитэр суолтатын быһаччы өйдөөбүт — өйөөбүт дьоммутугар, коллегаларбытыгар Амма улууһун култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга управлениятын начальнигар И.Ф.Ивановка, Үөһээ — Бүлүү улууһун култуура киинин директорыгар А.К. Босиковаҕа, «Орто-Дойду» туристическай комплекс хаһаайкатыгар М.М. Андрееваҕа, «Атласовтар уһаайбалара» этническэй комплекска, СӨ урбааҥҥа уонна туризмҥа министерствотыгар, Наталья Строеваҕа.
«Мин кэрэ эйгэм» Августина Филиппова үбүлүөйдээх киэһэтин улууһун дьонугар бэлэх оҥорон үрдүк сыанаҕа таһаардылар Сэмэн уонна Соппуруон Даниловтар ааттарынан Духуобунас киинин уус — уран салайааччыта, туруорааччы — режиссер А.П. Васильева, бырайыак саҕаланыаҕыттан ылсан үлэлэспит А.А. Алексеева,
А.В. Стручкова, А.Ф. Андросова, Л.Е. Тарасова.
Ис сүрэхпититтэн МАХТАНАБЫТ айар үлэбитигэр мэлдьи күүс — көмө, сүбэ буолар Т.И Терентьеваҕа, техническэй, тыас — уус, уот өттүгэр көмөлөспүт В. Никаноровка, М. С. Егоров аатынан сынньалаҥ киин уолаттарыгар К. Дьяконовка, Ф. Харлампьевка, видеоконтены таҥмыт Р.С Дмитриевка, монтажка көмөлөспүт Н.А. Ксенофонтоваҕа,
уобарастары тириэрдибит моделларбытыгар, ырыанан киэргэппит И.Дьяконовка, Д. Никифороваҕа, С. Корякинаҕа уонна бу түгэн тосхойоругар сүрүн кылааттарын киллэрбит талааннаах тарбахтаах иистэнньэннэргэ Н.П. Михайловаҕа, Т.С. Александроваҕа, Т.И. Александроваҕа, Е.К. Лукинаҕа, С.И. Сыроватскаяҕа.
Инникитин бырыайыак салгыы салҕанарыгар үгүс сыал — былаан турар. Үлэ салҕанар, сорук суолтата күүһүрэр, үрдүүр.
Горнай улууһун, Саха Сирин, бүтүн Арассыыйа култууратыгар, ускуустубутагыр үтүмэн үтүөлээх киһибитигэр Августина Николаевна Филипповаҕа эҕэрдэбитин, махталбытын тириэрдэбит.
Саҥа сылбыт түмүктэнэрэ бу тиийэн, тигинээн кэллэ. Онтон бу күҥҥэ хас биирдии киһи кыра оҕотуттан саҕалаан улахан киһитигэр тиийэ туох эрэ дьиктилээхэй аптаах күннэри күүтэр. Ол курдук быйыл иккис сылын Сэмэн уонна Соппуруон Даниловтар ааттарынан Духуобунас киинин Олоҥхо дьиэтин үлэһттэрэ, А.Н. Осипов аатын сүгэр орто оскуола алын сүһүөх кылаастарын оҕолоругар үгүс элбэх үөрүүнү, дьолу бэлэхтээтибит. Оҕолорго анаан сахалыы саҥалаах «Саҥа дьыл сүпсүлгэнэ» театрализованной представленияны көрдөрдүбүт. Оҕолорбут бу күн буоларын курдук олус элбэх ырыа, хоһоон, үҥкүү кэһиилээх кэлэн хас биирдии көрөөччүнү үөрдэллэр. Аптаах остуоруйа геройдара Тымныы оҕусчаан, куобахчаан уонна олус бэрээдэгэ суох Дьэгэ Бааба, саҥа сыл үүнэр сыла Дракоша оҕолорго элбэх үөрүүнү бэлэхтээтилэр. Төрөппүттэр бэлэмнээбит бэлэхтэрин, призтарын тутаннар олус диэн астыннылар. Тымныы оҕонньор, Хаарчааналыын минньигэс кэһиилээх кэлэннэр хас биирдии оҕоҕо туттардылар. Онон оҕолорбутун кытта эһиил эмиэ көрсүөхпүт 👏👏👏
